Kinder depressie..

Wat elke ouder moet weten over kinder-depressies
Justine Pardoen

Het aantal depressieve kinderen onder de 6 werd een paar jaar geleden al geschat op ongeveer 1%. Dat percentage stijgt tot 3 à 5% bij kinderen tussen de 6 en de 12. Bij kinderen met een verstandelijke of lichamelijke handicap loopt het percentage op tot ongeveer 10%. (De cijfers zijn afkomstig uit België.)


Men verwacht dat het aantal depressieve kinderen de komende jaren zal stijgen. Dat zou te maken kunnen hebben met onze maatschappij, waarin snelheid steeds belangrijker wordt. Gezinnen staan onder zware druk. Van ouders en kinderen wordt veel verwacht. Ouders lopen gestresst rond, moeten presteren, vinden dat hun kinderen moeten presteren, en die stress zou zich wreken op de kinderen.

Hoe ziet een depressie bij kinderen eruit?
Een depressie bij kinderen en jongeren verloopt anders dan bij volwassenen. Depressieve kinderen zijn somber, maar kunnen soms toch ook nog even lol maken. Daarom is een depressie bij kinderen en jongeren moeilijker te diagnostiseren dan bij volwassenen.
Toch zijn er wel een aantal kenmerken die op een depressie kunnen duiden. Onze medewerker Joanna Sandberg (NIP psycholoog) beschreef ze een tijdje geleden als volgt:
Je spreekt van een depressie bij kinderen wanneer de somberheidsklachten langer dan twee weken duren.

De somberheid uit zich ook in gedragsproblemen. Met name jongens laten vooral negatief gedrag zien, zoals agressief gedrag, prikkelbaar gedrag en humeurig gedrag.

Het kind voelt zich vaak waardeloos en is meer dan normaal bezig met de dood. Ook heeft het kind vaak een pessimistische kijk op het (eigen) leven.

Vaak heeft het kind problemen met vriendschappen, omdat het zich terugtrekt of agressief gedrag vertoont.

Vaak heeft het kind minder eetlust, slaapt het slecht en is het dus moe.

Het kind kan zich moeilijk concentreren op school, gedraagt zich vervelend en vertoont slechte schoolprestaties.

Behandeling:
Een depressie moet behandeld worden, en gelukkig kán dat ook. Niet alleen volwassenen maar ook kinderen en jongeren reageren goed op zowel medicijnen (antidepressiva) als op therapie.

Een tijdige diagnose en een snelle behandeling zijn heel belangrijk. Een onbehandelde kinder-depressie heeft namelijk een groot risico op herhaling. De psycholoog Cees de Wit van de Katholieke Universiteit Nijmegen waarschuwde vorige jaar al (in het AD) dat hoe vroeger in het kinderleven de depressie optreedt, des te groter de kans is dat er sporen in de hersenen achterblijven.

De oorzaak van het probleem
Bij kinder-depressies moet de omgeving bij de behandeling worden betrokken, vindt Cees De Wit. "Gezin of school is meestal onderdeel, zo niet oorzaak van het probleem. Ook daar moet dus iets gebeuren. Het heeft weinig zin een kind dat niet weerbaar is, een assertiviteitstraining te geven, wanneer het thuis onverminderd autoritair wordt aangepakt. Dan wordt de ellende eerder groter."
Het ontdekken van een depressie bij een kind is dus heel belangrijk, maar beslist niet gemakkelijk. De Wit: "Niemand ziet graag onder ogen dat een kind zich ongelukkig voelt, er niks meer aan vindt, en dat jij daarin als ouder of school een rol hebt gespeeld. Dat is een hele nare confrontatie."
Overigens zijn er ook heel duidelijk aanwijsbare oorzaken voor kinder-depressies waar je als ouder niets aan kunt doen. Zoals het overlijden van dierbare familieleden.

Puberteit:
Sombere, teruggetrokken jongens en meisjes in de puberteit: hoort dat erbij? Zo nu en dan een dipje is normaal. De hormoon-huishouding verandert nogal in de puberteit, en dat gaat vaak gepaard met humeurigheid. Dat is normaal. Maar het hoort wel snel voorbij te gaan. Het is daarentegen niet normaal als kinderen intens lijden aan het leven en zichzelf.
Als de somberheid langere tijd duurt, is het wel belangrijk eens te onderzoeken wat er aan de hand is. Een kind kan het dan echt niet meer zelf oplossen. Zodra de ouders merken dat het schoolwerk eronder gaat lijden, of dat vriendschappen verwateren of aflopen, moet je aan de bel trekken. Een kind dat spijbelt, veel alleen op de eigen kamer zit, of zijn bed niet meer uitkomt, moet je helpen.

Proefproject:
Dit jaar is in Utrecht een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (Altrecht) begonnen met een proefproject voor jongeren met depressie-klachten. De proef is jammer genoeg alleen toegankelijk voor jongeren op het ROC (Regionaal Opleidingen Centrum) in de regio Utrecht.

De jongeren kunnen via e-mail met een deskundige 'praten' over hun klachten, vragen stellen en tips krijgen over de omgang met somberheid. Volgens Altrecht is tijdige herkenning van de klachten belangrijk om een echte depressie te voorkomen. Met de e-mail service kunnen jongeren anoniem blijven en is de drempel minder hoog. Het is te hopen dat het voor de pubers zelf een oplossing biedt.

http://www.ouders.nl/mgez2003-depressie1.htm